Mijn boek is de wijde wereld in en mensen reageren er positief op, zeggen dat ze erdoor ontroerd zijn en dat ontroerd mij dan weer. Een reactie van een vriend (hij weet zelf wel wie hij is) viel me op, omdat hij sprak over de fijne ‘later-in-het-boek-terugkomdingen’. Het zette me aan het denken omdat dit een van de eerste technieken was die ik leerde tijdens de schrijfopleiding bij Scriptplus. De docente zei: plant aan het begin van je boek de zaadjes om ze aan het eind van je boek te kunnen oogsten, daar houden lezers van. Het grappige is dat toen ik ging schrijven ik zelf nog niet doorhad welke zaadjes ik plantte, laat staan dat ik hun betekenis kende…ik strooide wild in het rond. Pas als het hele verhaal staat kun je als schrijver de belangrijke zaadjes zien en ze laten ontkiemen, ze aan het begin een andere betekenis geven dan aan het eind. De mooiste zaadjes zijn die, die aan het eind hun ‘ware’ betekenis tonen.

Schrijven is voor mij leven en leven is voor mij afvragen. Want is het niet zo dat dingen – ik laat even in het midden welke dingen, want dat is voor iedereen anders – altijd terugkomen? Ze komen terug en terug en terug, tot ze je recht in je gezicht raken. En in plaats van dat het licht uitgaat, gaat het aan, zie je waar je al die tijd mee te maken had. Zoals in een boek, verschuift de betekenis, de zaadjes waren geplant, je wist ook wel dat ze er waren, maar je kende niet hun ware betekenis.

Schrijven is per definitie je kwetsbaar op durven stellen. En het gaat er niet om of je het kunt maar dat je het doet. Als je niet weet of er een schrijver in je huist en je toch schrijft of meer nog: dat je weet dat er geen groot schrijver in je huist en toch schrijft, als je geen ritme hebt en toch danst, geen beste stem hebt en toch zingt of van de hoge duikplank springt, dat enge podium opstapt, leert staan, lopen, leven… dan ben je dapper. Kijk daarbij naar jezelf, naar jouw rol in het geheel en schrijf je verhaal vanuit je tenen. Zie het licht en geef er de betekenis aan die jij wilt; aan je verhaal én aan de ‘fijne terugkomdingen’.

‘If we are brave enough often enough, we will fall’ – Brene Brown