Tot vorige week schreef ik niet. Ik wilde wel werken aan boek twee, maar deed het niet. Zelfs bloggen vond ik niet meer de moeite waard. Wat stelde het voor? Voor wie deed ik het? En zou niet ieder mens in mijn situatie (je leven op zijn kop door een scheiding) stoppen met schrijven? Toen las ik op een gegeven moment een artikel waarin passages stonden uit het dagboek van John Steinbeck dat hij bijhield tijdens het schrijven van ‘Grapes of Wrath’.  Wat me opviel was dat zelfs deze Nobelprijswinnaar aan zichzelf twijfelde. Was hij wel een ‘echte’ schrijver, werd dit boek wel goed genoeg? Wat me vooral opviel was dat hij ondanks dat elke dag schreef, aan zijn roman en in zijn dagboek. Zijn dagboek gebruikte hij om zijn diepste angsten en twijfel van zich af te schrijven zo leek het, en hij eindigde dan ook steevast met opmerkingen als: ik ga weer schrijven, kom op, schrijven nu, doorgaan John. Vrienden werden weggestuurd, elke ochtend een kop koffie en dan meteen aan de slag, geen excuses. Het maakt dus 1) niet uit hoe de omstandigheden zijn, het maakt 2) niet uit dat je boek niet perfect is. Het maakt ook 3) niet uit wat je voelt. Over dat laatste. Wat je voelt is geen waarheid. De waarheid die elke schrijver moet hebben is dat je gaat zitten en gaat schrijven. Dat je het boek waar je aan werkt eerst afmaakt voor je met iets anders begint. Ik piepte twee weken geleden nog tegen mijn uitgever dat ik worstelde met mijn einde, dat het me niet lukte een einde te schrijven. Tot ik daar eens over nadacht en besloot ervoor te gaan zitten. Ik ging een einde schrijven en het maakte niet uit wat voor einde. Ik schreef twee scenes en daar had ik mijn einde. Zo simpel was het. Misschien (nog) geen blijvend einde, maar wel een einde.

Ik houd sinds een week elke ochtend een dagboek bij. Ik ga na het ontbijt zitten en schrijf tien minuten zonder dat mijn pen van het papier komt. Maakt niet uit wat. Gewoon die stroom op gang brengen en houden. Ook al voel ik me ellendig, juist dan, daar komen zinnen van.

E.B. White: ‘A writer who waits for ideal conditions under wich to work will die without putting a word on paper.’