Bestaat dat, vroeg de uitgever mij na het lezen van mijn manuscript, privé verpleging in een ziekenhuis? Eh…geen idee, goeie vraag. Uitzoeken. Nee. Schrappen, want niet belangrijk voor het verhaal. Het is slechts een klein voorbeeld. Aan sommige romans (die in deze tijd spelen, in een bekende stad, met doodnormale mensen etc.) zie je het niet direct af, en dat is nou ook juist de bedoeling, maar ook aan die romans en ik denk eigenlijk aan elke roman, gaat documentatie vooraf. Gedegen research beslaat een groot deel van het schrijverschap en brengt de schrijver op plaatsen en in werelden waar je zonder je verhaal mogelijk nooit zou zijn beland. De meeste informatie vinden we via Google, maar lang niet alles. Heb je een arts in je verhaal dan zul je er wat medisch jargon tegenaan moeten gooien of speelt een deel van je verhaal in, laten we zeggen, Marokko, dan lijkt een retourtje Marokko me verplichte kost. Het gaat om de details, de smaken, de geuren en de kleuren, de taal, de toon en de gebruiken.
Voor mijn boek bezocht ik o.a. een liveshow van Hollands got talent waar mijn poging backstage te komen en een glimp van de jury op te vangen jammerlijk mislukte (mijn argument dat het research betrof voor een roman maakte geen indruk op de pinnige PA van Patricia, Gordon en Dan). Maar de sfeer van studio 18, het publiek dat opgewarmd werd door de hyperactieve opnameleider, de dreunende bas en andere details die ik driftig noteerde in mijn Moleskine, maakten dat ik de openingsscène van mijn boek geloofwaardig neer kon zetten.
Het kan gevaarlijk zijn ook, als je te lang blijft hangen in je research en maar niet aan het daadwerkelijke schrijven toekomt. Balans is denk ik het magische woord in deze (maar wanneer is dat woord eigenlijk niet van toepassing!). Mijn broer interviewen omdat er een hoefsmid in mijn verhaal zit, of zit die in mijn verhaal omdat mijn broer hoefsmid is? En dan gauw weer verder schrijven, want met verse details is het soepel werken. Burn-out, ontslag, mediation, ik moet zorgen dat het klopt, tot in de kleinste finesses. Kan je personage dit of dat nog wel als ze burned-out is? Getver, nee, oké, dan zit ze er tegenaan, ze is het nog niet, kan het dan wel? Ja, pfoe, daar kom ik goed mee weg. Het moet geloofwaardig zijn, die wereld in je hand en de documentatie moet buiten beeld blijven; organisch opgaan in je vertelling. Of zoals Thomas Rosenboom het mooi zegt: laat de dode stof opgaan in het levend weefsel van het verhaal. Duik erin, de steden, dorpen, beroepen, mensen, dieren. Interview, lees, zoek op. Waan je als een deelnemer van Twee voor twaalf, maar dan voor je eigen boek.