Gisteren even een frisse neus gehaald op de fiets met de kinderen. De lucht was strakblauw, de zon stond laag en scheen verblindend in onze ogen. En terwijl ik richting de Bosspeeltuin fietste was ik me zeer bewust van de wereld om me heen. Ik zag een stukje van een tatoeage in de nek van een hardloper, wolkjes adem uit zijn mond toen ik hem passeerde, een labradoedel die iets te enthousiast aan de lijn trok waardoor zijn baasje met een ruk vooruit vloog en mijn eigen kleine meid op haar grote roze meidenfiets die zwabberend de berm in reed, gilde, maar wel haar fiets recht wist te houden en daarna huilde van opluchting. Voor een schrijver is het van groot belang oog te hebben voor details en deze niet vertellend, maar vertonend op te schrijven (show, don’t tell). Met details schets je een beeld, breng je lezers dichter bij de gebeurtenissen en laat je ze hun eigen conclusies trekken. Details suggereren iets over de personages, de sfeer, de omgeving. Wanneer je beelden en gebeurtenissen laat zien breng je de lezer dichter bij de handeling. Je schept een sfeer, een gemoedstoestand, dreiging of juist ontspanning. Je wekt verwachtingen bij de lezer waardoor die, als je het goed doet, verder wil lezen. Nog spannender wordt het als je de verwachtingen van de lezer van tijd tot tijd doorkruist, dan hou je je lezer scherp. Het is niet zo dat je alleen maar moet vertonen. De afwisseling tussen vertellen en vertonen hangt samen met de afstand van de lezer tot de gebeurtenissen. Bij vertonen is die afstand minimaal, bij vertellen neemt die toe. Passages waarbij je van de ene gebeurtenis naar de andere wilt komen, kun je dus prima vertellen.
Soms hebben beschrijvingen een symbolische betekenis, soms heb je dat als schrijver pas later door. Zo komt er in mijn roman ‘Tot waar we kijken kunnen’ een valentijnskaart voor. Het leek me wel grappig om moeders een kaart naar haar single dochter te laten sturen om haar een beetje op te vrolijken. Dochter vindt het maar een kitscherige kaart en in plaats van dat ze er vrolijk van wordt, maalt de gedachte aan vervelende aanbidders onrustig door haar hoofd. Ze plakt de kaart onder een magneetje op de koelkast. Ik wist al schrijvende niet dat deze kaart een aantal keer een rol ging spelen in mijn verhaal, zelfs aan het einde opduikt en daar symbolisch de band tussen moeder en dochter benadrukt, met een totaal andere beleving dan aan het begin. Misschien is dat wel de rol van een schrijver. Mensen met verhalen bewust maken van details; van de wereld om ons heen.
