Over creatief schrijven bestaan veel verschillende meningen.
De een is ervan overtuigd dat je het niet kunt leren, de ander zegt dat iedereen kan schrijven en dan zijn er ook nog mensen die wel kunnen schrijven maar denken van niet. Zo las ik in de meest recente uitgave van Schrijven Magazine een interview met Niña Weijers (zij debuteerde met De consequenties) dat ze heel lang het idee had dat haar manier van schrijven niet goed was. Dat had vooral te maken met de ‘regel’ schrijven is schrappen. Ze zegt: ‘Ik schrap helemaal niet zoveel. Ik schrijf langzaam en redigeer intensief.’ Pas toen ze een essay van Zadie Smith las, waarin ze veel herkende, kreeg ze het inzicht: ‘Ik mag zo schrijven.’ Ook ik herken me in die redigerende manier van schrijven, maar heb nooit het idee gehad dat het niet goed was. Het is nou eenmaal mijn manier. En zo heeft elke schrijver zijn of haar eigen manier. Ik denk ook niet dat je als coach of schrijfdocent iemand een manier van schrijven kunt aanleren. Dat moeten diegene lekker zelf uitvogelen. Al schrijvende kom je er vanzelf achter wat voor jou wel en niet werkt. Wel denk ik dat je mensen inzicht kunt geven in de technieken achter een verhaal. Je kunt ze tips en adviezen geven (lees veel, schrijf veel), motiveren, uitdagen en laten oefenen.
Het is grappig om naar interviews met schrijvers te luisteren, naar hoe zij werken en daar dingen uit te pikken die je aanspreken of interessant vindt. Ze spreken elkaar overigens allemaal tegen, die publicerende schrijvers, en ik geloof niet dat een andere schrijver je mag vertellen hoe jij het moet doen. De andere schrijver mag hooguit vertellen hoe hijzelf te werk gaat en jou daar mogelijk mee inspireren. Zo vond ik het mooi hoe Daan Heerma van Voss (schrijver en interviewer) in een les aan schrijfstudenten vertelde dat hij elke zin in zijn boeken wilde kunnen verantwoorden. Dat je dus precies weet waarom je juist die zin hebt geschreven (en niet een andere). Als je op die manier je verhaal bekijkt haalt het direct de vrijblijvendheid eruit. Want dat is ook schrijven: keuzes maken. Dankjewel Daan. Weijers zegt ook: ‘Schrijven is een manier van denken. Schrijven maakt je geest helder.’ Ja, ik herken dat. En zo ontdek je door te lezen, te luisteren (naar jezelf en anderen), te leren en te schrijven, waar je naartoe wilt; steeds een beetje meer en steeds een stapje verder.