Gisteren keek ik naar mijn zoon van zeven die meedeed aan de talentendag turnen in Utrecht. Waar zouden ze allemaal op letten vroeg ik me af. Lenigheid, kracht, snelheid, het oppikken van aanwijzingen, dat soort dingen. Ik weet wel dat hij lenig is, maar toch ben ik verbaasd als ik zie hoe hij de leraar nadoet en via een koprol eindigt in een split. Mijn zoon stuitert die dag letterlijk van opwinding door de immense turnhal. Het is één grote speeltuin voor hem, dat zie ik aan zijn blije hoofd. Hij geniet en ik denk, ja, hij heeft talent.
Hoe werkt dat dan met schrijven? Wanneer weet je of iemand ‘schrijftalent’ heeft? Wat denk ik telt zijn dingen als taalgevoel, techniekbeheersing, doorzettingsvermogen, maar dan ben je er nog niet. Talent is magisch en laat zich moeilijk definiëren. Volgens Hugo Claus is talent ‘een combinatie van aandacht en integriteit’, en van ‘morele moed’. De moed om iets op te schrijven, en, nog meer, de moed om iets niet op te schrijven. Dat vind ik mooi, want als je schrijft leg je toch een stuk van jezelf bloot. Volgens Renate Dorrestein is talent ook het vermogen je niet door twijfel uit het veld te laten slaan. We twijfelen allemaal als schrijvers, we moeten elke keer weer keuzes maken, keuzes over het verhaal, over scènes en in scènes. Elke zin kan op tig manieren worden geformuleerd. Schrijven, zo zegt Dorrestein, dwingt continue tot kiezen, gedetailleerd kiezen, en vervolgens tot het afstemmen van die keuzes op het grote geheel.
Mijn eigen graadmeter bij het schrijven is verassing. Als ik schrijf en mezelf verras dan word ik daar instant blij van. Dan denk ik, verrek, heb ik dat net bedacht? Wat goed!
Ieder mens draagt een talent voor iets in zich, daarvan ben ik overtuigd. De kunst is om dat talent te ontdekken en als je het dan ontdekt hebt, te ontwikkelen. Hoe? In het geval van schrijvers met: zitvlees, uithoudingsvermogen, geduld en toewijding en het geloof dat je je verhaal tot een goed einde gaat brengen. Als je er dan ook nog plezier in hebt en het goed voelt, dan is je verhaal toch net een grote speeltuin waar je lekker doorheen stuitert. Niks schrijven is lijden…schrijven is stuiteren!
