Het valt niet mee om elke week en blog te schrijven over schrijven. Niet omdat ik het niet leuk vind, maar elke week een nieuw idee, dat is toch best lastig. Vandaag heb ik het gevoel dat ik niets zinnigs op papier ga krijgen. Dan maar eerst een huiswerkopdracht doen voor de docentenopleiding. Als ik ooit een keer voor een klas of groep cursisten sta, zal ik hen toch ook moeten kunnen inspireren. We hebben het afgelopen les gehad over translatio, imitatio en aemulatio (vertalen, imiteren, overtreffen). Schrijvers in de Renaissance wilden klassieke literatuur toegankelijk maken voor een groter publiek. Daarom vertaalden ze veel van deze werken in de landstaal. Als een schrijver meer geoefend was, ging hij over tot imitatio; navolging van zijn voorbeeld. Geen getrouwe kopie, maar het bestaande materiaal verwerken tot iets nieuws waarin de bron herkenbaar bleef. Dit gaf voor de lezer, die het voorbeeld kende, een extra dimensie aan het werk. Ook bij de Grieken en Romeinen stond imitatio in hoog aanzien. De stap daarna ging de schrijver de concurrentie aan met zijn voorbeeld en probeerde dit te evenaren of te overtreffen. Dit wedijveren met een voorganger, aemulatio, was het hoogste doel van die schrijvers. Dit doet me denken aan een uitspraak van een van mijn schrijfdocenten toen wij als cursisten bang waren dat onze ideeën zouden opdrogen of dat we maar één roman in ons hadden. Ze vertelde ons dat alles al een keer beschreven was, dat het dus niet zozeer gaat om ‘waar’ je over schrijft, als wel ‘hoe’ je erover schrijft. Het kopiëren of bewerken van de teksten van schrijvers die je bewondert, kan je juist helpen om je eigen stijl te ontdekken. Een grappig voorbeeld:
Ik ben geboren uit zonnegloren
En een zucht van de ziedende zee
(Jaques Perk)
Ik ben geboren in Apeldoorn
En mijn zuster in Zierikzee
(Anoniem)
Zinnig of niet, mijn gevoel is veranderd want er staat weer iets op papier. Iets waar jullie als lezers hopelijk een beetje door geïnspireerd raken. Ik ga nu de structuur van de Ik maak nooit iets mee stukjes van Guus Middag voor NRC Handelsblad imiteren en er mijn eigen draai aan geven. Ik maak nooit iets mee. Maar gisteren/een week geleden/vorige maand/etc. wel. Want toen ging ’s ochtends/ ’s middags/ midden in de nacht/ etc. de bel…