Ik worstel met mijn tweede boek (raar woord eigenlijk worst-el-ing…een e erachter en ik lees mijn naam), in de zin van dat ik niet verder schrijf. Eerlijk gezegd worstel ik met alles op het moment (uit elkaar gaan, verdriet om wat eens was, om de kinderen, om mezelf). Mijn leven is een grote chaos. Dat past dan wel weer in deze tijd waarin de hele wereld lijkt te worstelen. Dan heb je houvast nodig en die houvast vind ik verrassend genoeg in mezelf en de dingen die ik doe. Oké, ik schrijf even niet letterlijk aan boek twee, maar in mijn hoofd werkt het verhaal door. Dit geeft me hoop, want het moet wel een sterk verhaal zijn als het door die maalstroom van gedachten heendringt. Ook zou ik eigenlijk een paper moeten schrijven voor mijn docentenopleiding. Ik stel het uit, maar heb geen angst dat het er niet komt. Weer omdat ik er in mijn hoofd mee bezig ben, nadenk over wat ik precies wil zeggen en hoe ik dat het beste kan zeggen. En ik weet gewoon dat ik het straks in een mum van tijd op papier heb staan. Mijn probleem zit hem niet zozeer in het schrijven als wel in het beginnen, dacht ik heel lang. Ik dacht dat ik uitstelde, dat de boodschappen, het huishouden, geld verdienen met ander soort werk belangrijker waren dan te beginnen. Nu weet ik dat juist die gedachte (waarom schrijf ik niet aan mijn boek, aan mijn paper) het probleem is en dat in dat probleem de oplossing verscholen zit. Schrijven is niet gebonden aan tijd, is niet gebonden aan papier. Natuurlijk, je moet een keer letterlijk gaan typen, maar schrijven in je hoofd is net zo goed schrijven. Blijkbaar is het nu nog nodig dat ik in mijn hoofd blijf schrijven. En dat is heel sterk bij mij, zelfs als mijn leven een puinhoop is. Maar is mijn leven wel een puinhoop? Of ben ik juist de puinhoop aan het opruimen? Ik richt me op wat wel lukt. Denken, deze blog schrijven, lezen, opdrachten voor mijn studie maken, lesgeven. De problemen die ik ervaar, zijn tegelijkertijd de oplossing. Het schrijven van mijn tweede boek is groter dan alleen het typen van de woorden, het uit elkaar gaan van twee mensen is groter dan de fysieke scheiding, het drama in Parijs is groter dan Isis tegen het westen. Pas als je nadenkt over deze dingen, ze onderzoekt, en weet wat precies het probleem is kun je er iets aan doen. De kunst is om er dan ook iets aan te doen. Susan Sontag verwoordde dit heel mooi:

‘The solution to a problem – a story that you are unable to finish – is the problem. It isn’t as if the problem is one thing and the solution something else. The problem, properly understood = the solution. Instead of trying to hide or efface what limits the story, capitalize on that very limitation. State it, rail against it.’